James Watt

James Watt
Beatha
Breith	Grianaig, 19 dhen Fhaoilleach 1736
Dùthaich	Alba
Àite-fuirich	Glaschu
Bàs	Heathfield Hall (en) , 25 dhen Lùnastal 1819
Àite-adhlacaidh	St Mary's Church (en)
Nàdar a’ bhàis	adhbharan nàdarra
Teaghlach
Athair	James Watt
Màthair	Agnes Muirhead
Cèile	Peggy Miller (en) (1763 - ; Ann McGriigor (en) (1775 -
Clann	liosta James Watt (en) ; Margaret Watt (en) ; Gregory Watt (en) ; Janet Watt (en) ;
Sinnsirean	liosta Robert Watson-Watt (en) (descendant (en) );
Foghlam
Foghlam	Oilthigh Ghlaschu
Cànain	Beurla
Dreuchd
Dreuchd	einnseanair, ceimigear, fiosaigiche, innleachdair, neach-tionnsgain, matamataigear agus technician (en)
Àitichean-obrach	Glaschu agus Birmingham
Fastaichean	Oilthigh Ghlaschu
Duaisean a fhuaras	liosta honorary doctorate of the University of Glasgow (1806) ; Scottish Engineering Hall of Fame (2021) ; ball Comann Rìoghail Dhùn Èideann ;
Buaidh	Thomas Newcomen (en)
Ballrachd	An Comann Rìoghail; Acadamh Fhrangach nan Saidheansan; Comann Rìoghail Dhùn Èideann; Lunar Society of Birmingham (en)

Is e saor-innealan-thomhais, fiosaigiche, innleadair agus neach-malairt a bha ann an James Watt (19 am Faoilleach 1736 - 25 an Lùnasdal 1819). Rugadh e ann an Grianaig, far an robh a h-athair na bhàillidh agus na fhear-togail thaighean is bhàtaichean. Chaochail e aig aois de 83 bliadhna ann am Birmingham, Shasainn.

Cha robh deagh shlàinte aige nuair a bha e na bhalach agus fhuair e foghlam tràth on a mhàthair mus deach e gu sgoil gràmair. Chaidh e an 1753 gu Glaschu airson tàilleabhachd agus an 1755 gu Lunnainn. Thill e gu Glaschu aig aois 21 a dh'fhosgladh bùth aig Oilthigh Ghlaschu airson innealan-thomhais matamataigeachd a dhèanamh agus a chàradh. 'S ann anns a' cheàrd sin a bha e nuair a chaidh iarraidh air samhail de dh'inneal Newcomein a chur an gleus. Bha an t-inneal an seilbh roinn Feallsanachd Nàdurra na h-Oilthighe ach cha do dh'obraich e gu cheart. 'S ann anns an iomairt siud a chruthaich e ciste fa-leth airson fuaradh agus dlùthadh stotha. Leis a' chiste-dhlùthaidh an staid falamhantas, nan chuireadh an ciste-dhluthaidh an co-radhas leis an t-siolandair làn stotha, teicheadh stotha bhon t-siolandair dhan chiste-dhlùthaidh - far an rachadh a dlùthadh ri uisge-glèidheadh mar sin falamhantas a' chiste-dhlùthaidh agus aobhraicheadh anns an t-siolandair an falamhantas a bha dhìth a dh'obraich an t-inneal.

Is e an dlùthadair (ciste-dhlùthaidh) fa-leth agus am brèbhet a chlàraich e air an son a bha na bhun-stèidh da fhortan.